شاخص متوسط زمانی بین دو خرابی MTBF Mean time between Failures))
اين شاخص ها نشان مي دهند به طور متوسط دستگاه چند ساعت مي تواند سالم (Up time) كار كند (بدون خرابي) و زمان تعمير بر روي تجهيز به طور متوسط (Down time) چند ساعت است. متوسط زمان سالم كار كردن دستگاه (MTBF) شاخصي مثبت است، به عبارتي ما در نت به دنبال افزايش اين زمان يا شاخص هستيم.
شاخص MTBF را شاخص قابلیت اطمینان "Reliability" نیز مینامند.
شکل زیر عملکرد این شاخص را نشان می دهد:
MTBF از مجموع زمانهایی که سیستم در حال کار کردن است تقسیم بر تعداد خرابیهای دیده شده به دست میآید. اگر Down time زمان آغاز خرابی و Up Time زمان آغاز فعالیت سیستم باشد خواهیم داشت:
با توجه به نوع به کارگیری تجهیز در صنایع خاص، صورت کسر شاخص MTFB میتواند به روشهای مختلفی محاسبه شود. به همین منظور، سیستم نگهداری تعمیرات شرکت آترا ویژن به کمک موتور ساخت شاخصهای کلیدی عملکرد در زیر ساخت فنی خود (Orca) امکان تعریف این شاخصها را با توجه به نقطه نظر کارشناسان و مشاورین نگهداری تعمیرات دارد. اما فرمول پایه و پیشنهادی سیستم نگهداری تعمیرات شرکت آتراويژن به صورت زیر است :
متوسط زمانی بین فواصل خرابی ماشین = (مدت زمان سپری شده بین اولین تاریخ کارکرد ماشین تا کنون – مدت زمان بیکاری ماشین – مدت زمان توقف ماشین برای تعمیرات) / تعداد دفعات رخداد خرابی برای ماشین
این روش محاسبه MTBF بیان می کند که در طول دوره ی استقرار و بهره برداری ماشین به طور متوسط در ازاء چه مقدار ساعات کارکرد واقعی ماشین، خرابی رخ داده است.
شاخص متوسط زمانی تعمیر MTTR (Mean time to Repair)
یکی از شاخصهای مهم درانتخاب و خرید ماشین آلات و نیز تعمیرات ، شاخص تعمیرپذیری آنهاست . دوماشین مشابه که یک نوع محصول را تولید میکنند، ممکن است ازلحاظ طراحی و نحوه اتصال قطعات بایکدیگر متفاوت باشند . مثلا" : ماشین اول دارای قطعات مکانیکی بیشتر و ماشین دوم دارای قطعات الکترونیکی بیشتر میباشد فلذا درهنگام توقفات و ازکارافتادگیها ، ممکن است ماشین دوم سریعتر تعمیرگردد و درخط تولید قرارگیرد بنابراین می گوئیم دارای خاصیت " تعمیر پذیری " بیشتری است . حتی ممکن است دورموتور الکتریکی با مشخصات مشابه که توسط دو کارخانه مختلف طراحی شده اند دارای مشخصات بهره برداری مشابه باشند ، اما با اینحال ازنظر طراحی و ساخت دارای تفاوتهایی باهم باشند و لذا درهنگام مثلا" سیم پیچی استاتور هردو موتور ، زمان تعمیرات مختلف باشد و یکی اصطلاحا" دارای خاصیت " تعمیرپذیری " بیشتری نسبت به دیگری باشد . شاخص تعمیر پذیری مکمل شاخص قابلیت اطمینان ماشین است و این دوباهم می توانند نشانگر وضعیت ماشین دربازه موردنظر باشند که پیامد آن بهینه سازی تصمیم گیری در برنامه ریزی تولید و نگهداری و تعمیرات خواهد بود . شاخص تعمیر پذیری ماشین همان متوسط زمان صرف شده جهت تعمیر مجموعه ماشین است که به آن MTTR نیز می گویند. کاربرد آن در شناسایی ماشینها و مجموعه های با پیچیدگی تعمیر بالا و شناسایی مدت زمان انتظار جهت انجام تعمیرات است .
فرمول محاسبه شاخص MTTR = مجموع مدت زمان تعمیر / تعداد خرابی
شاخص MTTR را شاخص تعمیر پذیری "Maintainability" نیز می نامند.
شاخص متوسط زمانی بین هر دو تعمیر MTBM (Mean time Between Maintenance)
اگر بخواهيم متوسط زمان بين دو تعمير متوالي كه ممكن است از نوع پيشگيري يا اضطراري باشد را محاسبه كنيم از فرمول ذيل استفاده مي كنيم:
متوسط زمانی بین هر دو تعمیر = (مدت زمان سپری شده بین اولین تاریخ کارکرد ماشین تا کنون – مدت زمان بیکاری ماشین – مدت زمان توقف ماشین برای تعمیرات) /( تعداد دفعات تعمیرات پیشگرانه + اضطراری)
شاخص متوسط زمانی بین هر دو اقدام پیشگیرانه MTBP (Mean time Between Preventive Maintenance)
متوسط زمانی بین هر دو تعمیر = (مدت زمان سپری شده بین اولین تاریخ کارکرد ماشین تا کنون – مدت زمان بیکاری ماشین – مدت زمان توقف ماشین برای تعمیرات) /( تعداد دفعات تعمیرات پیشگرانه)
سایر شاخصهای نگهداری تعمیرات
در سیستمهای آترا ویژن زیر سیستمی به نام ارزیابی وجود دارد که در آن قابلیت ایجاد شاخصهای کلیدی عملکرد جدید وجود دارد. بنابراین چنانچه برای مباحث RCM نیاز به استفاده از شاخصهایی خاص صنعت و نیاز سازمان باشد، امکان اضافه کردن آنها وجود دارد. همچنین امکان تغییر در فرمولهای شاخصهای فعلی نیز وجود دارد.